Het Bernse avontuur is losgebarsten!

Op deze vroege dinsdagochtend valt er voor het eerst een gaatje in het volle IBO-schema. Tijd voor een paar fotootjes!
Op zaterdagmiddag zijn het hele team en alle supporters veilig in Bern aangekomen. Na een invasie van een pizzeria hebben we met z'n negentienen het centrum van Bern onveilig gemaakt. Vooral de fontein op het Bundesplatz moest het ontgelden. Gelukkig liggen de temperaturen op dit moment ver boven de 25 graden...

Zondag is de IBO losgebarsten. Alle teams hebben zich gepresenteerd bij de openingsceremonie en ook onze fietstocht kreeg wat aandacht van de organisatie. Na een diner met spectaculair uitzicht over Bern en de omringende bergen hebben we afscheid genomen van de leerlingen. We hebben ze in de vertrouwde handen van onze teamguide Jennie achtergelaten, die de leerlingen de komende dagen door Bern sjouwt. Gisteren hebben de leerlingen Bern verkent, maar nu is het tijd voor het echte werk. Inmiddels zitten de leerlingen te ploeteren op hun eerste toets: een van de vier practicumtoetsen die de IBO kent. Ondertussen zit de jury te ploeteren op de vertaling van de theorietoets, die donderdag afgenomen zal worden. De uitgebreide verhalen laten dus nog even op zich wachten, voor nu vertellen de foto's het verhaal...

Zaterdagmiddag:

Alpenmuseum:

Openingsceremonie:

Jurysessie:

We kunnen Zwitserland bijna ruiken...

Vijf dagen van nu viert een groep biologie-enthousiastelingen in Bern, Zwitserland, de opening van een van de mooiste evenementen van het jaar: de Internationale Biologie Olympiade.

Onder de biologie-enthousiastelingen bevinden zich dit jaar een negentiental Nederlanders. Het Nederlandse team, bestaande uit Fransje, Rik, Fenne en Sfia, begeleidt door Ange, Roel, Eva en ondergetekende, zal worden toegejuicht door maarliefst elf oud-olympisten.

Negen leden van dit uitgebreide Nederlandse reisgezelschap zijn op dit moment in Oost-Frankrijk, in het pittoreske Straatsburg. Leonie, Diederik, Imma, Jord, Remie, Nico, Eva en ikzelf hebben ons al 6 dagen achtereen op de fiets gehesen, om eerst de Roer en daarna de Rijn en de Aare te volgen, om uiteindelijk Bern te bereiken. Tot nu toe met groot succes: we hebben Nederland en Duitsland reeds achter ons gelaten, om voor een rustdag neer te strijken in de Franse stad met Duitse accenten. Ondanks wat peespijn en met slechts één valpartij, één gebroken ketting, maar nog altijd zonder lekke banden en met een stijgende gemiddelde snelheid, hebben we al 600 km kunnen afleggen. We worden op de voet gevolgd door Roel, die een stevig ronkende zilveren Volvo naar Bern manoeuvreert en bijspringt in geval van materiaalpech. De gebrekkige internetverbindingen en het strakke rustschema (voor sommigen van ons) laten een uitgebreide beschrijving van onze belevenissen niet toe, maar hier volgt een overzichtje van de dagetappes:

Dag 1 – woensdag 3 juli 2013

Start – Finish: Roermond-Kerpen

Afgelegde afstand: 105 km

Gemiddelde fietssnelheid: 18,3 km/uur

Dag 2 – donderdag 4 juli 2013:

Start – Finish: Kerpen-Koblenz

Afgelegde afstand: 114,6 km

Gemiddelde fietssnelheid: 18,9 km/uur

Dag 3 – vrijdag 5 juli 2013:

Start – Finish: Koblenz-Mainz

Afgelegde afstand: 108,84 km

Gemiddelde fietssnelheid: 20,7 km/uur

Dag 4 – zaterdag 6 juli 2013:

Start – Finish: Mainz-Mannheim

Afgelegde afstand: 79,903 km

Gemiddelde fietssnelheid: 18,7 km/uur

Dag 5 – zondag 7 juli 2013:

Start – Finish: Mannheim-Karlsruhe

Afgelegde afstand: 94,55 km

Gemiddelde fietssnelheid: 20,1 km/uur

Dag 6 – maandag 8 juli 2013:

Start – Finish: Karlsruhe-Strasbourg

Afgelegde afstand: 97,5 km

Gemiddelde fietssnelheid: 20,7 km/uur

Wij hebben er alle vertrouwen in dat we de komende 300 km goed doorkomen. Ange, de vier leerlingen en de oud-olympisten die nog hard aan het werk zijn wensen we een goede reis naar Zwitserland toe. We zien elkaar zaterdagavond in Bern!

Huldiging

De winnende olympisten van alle bètaolympiaden werden vanmiddag gehuldigd voor hun prestaties bij de landelijke finales en werden veel geluk gewenst op de Internationale waar zij Nederland mogen vertegenwoordigen. De staatssecretaris was gevraagd om die honneurs waar te nemen, maar hij bleek helaas verhinderd. Toen dit werd aangekondigd, ging er een collectieve zucht van teleurstelling door de zaal.
Zijn vervanging was dhr. Post, directeur van de sectie Voortgezet Onderwijs van het ministerie, die zeer netjes de minister excuseerde en de verdere ceremonie prima verzorgde.



Na een aantal korte inleidende praatjes en een lezing over Escher en het Droste effect, werden alle olympisten naar voren geroepen om iets over zichzelf te vertellen en een certificaat in ontvangst te nemen. Een interessante draai aan de huldiging was dat alle olympisten gevraagd werd om in vijf woorden een tip mee te geven aan het ministerie. Wat zou het ministerie beter kunnen doen voor Nederlandse talenten? Een erg leuke vraag, des te meer omdat de tips ook daadwerkelijk genoteerd werden. Er kwamen ook erg scherpe antwoorden voorbij die eigenlijk allemaal aangaven dat er nog veel meer gedaan kan worden voor de betere leerling, door scholen, maar zeker ook door de politiek! Een heel duidelijk statement waarbij iedereen hoopt dat het tot verandering leidt.

Nog iets meer dan twee weken en dan vertrekken onze vier winnaars naar Bern. We hebben er allemaal ontzettend veel zin in, dus laten we er iets moois van maken! Op naar de medailles!

Terugkomst - Dag 1

We zijn er nog niet. Of althans, we zijn wel weer in Wageningen, maar de vier winnaars zijn nog niet klaar met oefenen, leren en studeren voor de Internationale. Vandaag is de eerste van de twee terugkomdagen ter laatste praktische voorbereiding voor we afreizen naar Bern. Op het programma staan spectrofotometrie, de dissectie van een sprinkhaan, entomologie (insectenkunde) en statistiek.

Op dit moment zijn Fransje, Rik, Sfia en Fenne bezig met het analyseren van een sprinkhaan en dat blijkt beter te gaan en leuker te zijn dan de slak tijdens de eindronde. Toch blijkt er nog wat kennis te ontbreken "wat is rostraal?". Gelukkig zijn we hier nog om te leren! En uiteindelijk moet ook alles hier kapot.

Tussendoor komen er al allerlei tips langs voor de IBO: als iets niet helemaal goed gaat, even overslaan; werkt iets niet of ontbreekt iets, hand omhoog; altijd antwoorden invullen; planning is ontzettend belangrijk als iedereen hetzelfde apparaat moet gebruiken; etc. Helaas was er nog niet zo veel in Campbell geleerd als de leiding misschien gehoopt had, vanwege vakanties en feestjes. Zou het doorgedrongen zijn dat als men voor goud wil gaan, er wel nog gestudeerd moet worden?
Vanochtend werd ook druk gesproken over de gemaakte examens, behaalde 10-en, cum laudes en gedane herkansingen. Herkansingen? Ja, want een 8,4 voor biologie, dat kan natuurlijk niet! Dat stemt de leiding weer gerust, want met die instelling komt het bij de IBO ook wel goed!

De winnaars!

Wageningen, woensdag 12 juni 2013

Fransje van Tartwijk, leerling van het Junior College Utrecht en Christelijk Gymnasium Utrecht, heeft de Nationale Biologie Olympiade 2013 gewonnen. Na een intensieve eindweek aan Wageningen University, vol colleges, practica en toetsen op hoog niveau, werden vanmiddag de winnaars bekend gemaakt. Fransje van Tartwijk, Rik van der Stelt, Sfia Bearzatto en Fenne Dijkema zullen Nederland in juli gaan vertegenwoordigen op de Internationale Biologie Olympiade in Bern, Zwitserland.

De vier winnaars van de Biologie Olympiade 2013, met de klok mee Fransje van Tartwijk, Rik van der Stelt, Fenne Dijkema, Sfia Bearzatto

In de voorronde lieten de negentien finalisten uit de laatste klassen van het VWO al ruim 9000 leerlingen achter zich. Met de eindweek beleefden zij méér dan een wedstrijd. Er worden getalenteerde, breed geïnteresseerde en enthousiaste leerlingen bij elkaar gebracht die worden uitgedaagd en gestimuleerd om het beste uit zichzelf te halen. De leerlingen krijgen les op universitair niveau. Ze blijken dit bijzonder goed aan te kunnen en zuigen alle aangeboden kennis op.

De winnaars zullen op 27 juni gehuldigd worden door de minister van onderwijs, samen met de winnaars van de andere olympiades.

(dit bericht werd ook geplaatst op de website van de Biologie Olympiade)

De stilte voor de storm

Er is zich momenteel een unicum aan het voltrekken in de grote zaal van De Barg: 11 van de 19 olympisten zitten muisstil aan de lange eettafel, met slechts het onregelmatige geluid van ritselend papier en bewegende pennen op papier dat de stilte doorbreekt. Schijn bedriegt echter in deze ogenschijnlijk rustige situatie, want men is met toegenomen intensiteit bezig zich zo goed mogelijk voor te bereiden op de naderende Campbelltoets.
De intensiteit waarmee de olympisten zich de afgelopen dagen ...

Ah, een vraag! Hoe vertaal je "adrenal medulla" en "adrenal cortex"? Die vraag is nog wel eenvoudig te beantwoorden: het centrum van de bijnier en dat wat er omheen zit.

Dus, die intensiteit. De druk is gedurende de week toegenomen, want hoewel we inmiddels over de helft zijn wat betreft het aantal toetsmomenten - vanmiddag was er weer één, maar daar later meer over - zijn er nog 5 toetsmomenten te gaan met nog belangrijke punten om te verdienen.

Eén van die toetsen is de Campbelltoets, ieder jaar vakkundig samengesteld door oud-deelnemers. Het idee is simpel: alles wat in de opgegeven hoofdstukken van Campbell staat, kan getoetst worden en dan uiteraard zonder stomme feitenkennisvragen, maar met mooi geconstrueerde vragen op hoog niveau (een prachtige oefening voor de Internationale dus).  Dit jaar mogen de Olympisten een 'spiekbrief' maken. Ik hoop dat het ze zal helpen, al was het maar voor hun gemoedsrust. Ze zien er in ieder geval erg kunstig uit!

Vanochtend hadden we het bekende, maar o zo interessante microbiologiepracticum van Gosse Schraa, waarbij steriel werken toch altijd lastiger blijkt dan het klinkt. Ook daar was een unicum voor olympiadebegrippen, namelijk ons eerste bezoek aan het Oriongebouw. Snel daarna voltrok zich het derde unicum, namelijk het college van Eric Schranz. Hij gaf (voor het eerst voor olympiadebegrippen) op een enthousiaste manier en op hoog tempo een kijkje in de "comparative genomics": hoe kun je met behulp van chromosoominformatie allerlei informatie over de evolutie van organismen herleiden. Er waren hele mooie plaatjes en diagrammen en vanuit de olympisten kwamen veel intelligente vragen. Een succesnummer dus!

Inmiddels is een deel van de mensen al naar bed. Wellicht verstandig. We zullen het morgen zien!

Ploeteren met planten en klooien met kloten

Een bijna internetvrij weekend ligt achter ons. De laatste keer dat de lezer een kijkje in het olympiadewereldje kreeg is al ruim twee dagen geleden, op de late vrijdagavond. De zaterdagochtend luidde het weekend van de plantjes is. We begonnen de dag met een practicum plantenanatomie. De studenten moesten coupes snijden van zelf verzamelde stengels, bladeren en wortels en die vervolgens opleuken met stoffen die de weefsels kleuren. Er bleken meerdere snijtalenten in de groep rond te lopen en we werden getrakteerd op enkele zeer professionele preparaten. Na een heerlijke Zwoele Zwijn lunch hebben we vooral geprofiteerd van het lekkere weer en ons buiten opgehouden. Na het oud-Hollandse eten van vrijdag, was het tijd voor een oer-Hollandse activiteit: klootschieten. Het klootschieten moet je een zware bal een parcours laten afleggen in zo min mogelijk worpen. Dat vertaalt zich naar het afleggen van een parcours in zo min mogelijk botsingen met bomen en aanvaringen met passerende honden en het zo snel mogelijk terugvinden van een kloot die in de brandnetels is beland. Toen Marc met een oerkreet het laatste groepje over de finish had gegooid, kon er genoten worden van een ijsje en een geheel nieuw spelletje: weerwolven en vampieren, ofwel Twilight. Daarna zat de ontspanning er goed in. Er werd uitgebreid gegeten en daarna had niemand haast om van tafel te gaan. Uiteindelijk verschenen dan toch de Campbell's Biology tekstboeken op tafel, maar in de meeste gevallen dienden die slechts als decor voor gesprekken die maar vaag aan biologie gerelateerd waren.

De zondagochtend begon in alle vroegte en in een koude buitenlucht. De groep vertrok al om half negen richting de Grebbeberg voor een plantenexcursie van Jan Wieringa en Marc Sosef. De leerlingen werden ingewijd in een bijzondere eigenschap van biologen: het kunnen verdrijven van uren en uren op een stukje grond van een paar vierkante meter. Met de diversiteit aan planten in deze omgeving van de Nederrijn heb je geen ander tijdverdrijf nodig dan een loepje en Heukel's Flora. In de middag gingen de leerlingen zelf aan de slag. Het onderwerp van studie: de Blauwe Kamer, een natuurgebied in de uiterwaarden van de Nederrijn. Dankzij het bizar hoge water van dit jaar was het onderzoeksgebied echter drastisch ingeperkt, maar dat mocht de pret niet drukken. Daarna moesten de leerlingen zwoegen op de eerste en laatste toets van zondag. Als volleerde plantkundigen staarde men door een loepje naar de te determineren plantjes en de stukjes komkommer die dienden als test van de botanische vruchtkennis werden vakkundig uit elkaar gesloopt.

Later op de avond keerde men terug naar Wakkerdam, waar weer de nodige hoeveelheid weerwolf werd gedood. Sommige anderen kozen voor het gezelschap van Campbell en met nog drie dagen te gaan is dat geen onverstandige keuze. Nu, op deze vroege ochtend, gaan we voor het eerst duiken in de wereld van de micro-organismen. Maar eerst wacht ons een verfrissend fietstochtje, waarna we hopelijk allemaal wakker aankomen in het splinternieuwe Oriongebouw.